W tym wpisie zajmiemy się gwarancją

Często jest ona mylona z inną podstawą reklamacji, a mianowicie niezgodnością towaru z umową. Są to dwa różne uprawnienia i zachodzą między nimi pewne różnice.

Więcej na temat wyboru podstawy reklamacji i różnic między nimi znajdziesz w naszym poradniku w artykule „Wybierz sposób obrony Twoich praw„.

Tutaj zajmiemy się szczegółowo kwestią uprawnień jakie przyznaje Ci gwarancja. Na wstępie 3 uwagi na temat samej gwarancji:

  1. udzielenie kupującemu gwarancji następuje nieodpłatnie przez oświadczenie gwaranta, zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie
  2. oświadczenie gwaranta określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w sytuacji, gdy towar posiada wady (przy czym konieczne jest przyjęcie przez gwaranta na siebie choćby jednego obowiązku, w przeciwnym wypadku nie możemy mówić o gwarancji)
  3. sprzedawca udzielający gwarancji  jest obowiązany wydać kupującemu wraz z towarem dokument gwarancyjny

Wszystko wydaje się jasne. Szczególnie wtedy, gdy sprzedawca wydaje konsumentowi dokument gwarancyjny. Aby poznać nasze prawa wystarczy zapoznać się z jego treścią, gdyż jak to zostało wskazane wyżej, gwarant ma dowolność w kształtowaniu swoich obowiązków, a tym samym naszych praw. Co za tym idzie – gwarancja może być gwarancji nie równa. Pamiętaj jednak, że gwarancja może być badana pod kątem występowania w niej klauzul niedozwolonych, co umożliwia pośrednio kontrolę zapisów gwarancji.

 

A co w przypadku gdy sprzedawca udzieli gwarancji, ale nie wyda nam dokumentu gwarancyjnego? Co wtedy tak naprawdę gwarantuje nam gwarancja?

Niestety ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej nie określa nawet minimalnej treści gwarancji. Odpowiedzi nie znajdziemy także w Kodeksie cywilnym, gdzie znajdują się przepisy dotyczące gwarancji jakości, gdyż wyżej wspomniana ustawa wyłącza zastosowanie przepisów kodeksowych.

 

Co w tej sytuacji możemy zrobić?

Pozostaje nam jedynie odwołanie się do natury samej gwarancji. Jej celem jest ochrona konsumenta przed wadliwym towarem – swoiste zabezpieczenie praw konsumenta. Towarem wadliwym będzie tutaj taki towar, który nie ma właściwości, o których zapewniał sprzedawca w oświadczeniu gwarancyjnym (przykładowo – zegarek wodoodporny nagle pod wpływem wody przestał działać) lub właściwości standardowych (normalnych) dla danego towaru.

A zatem można przyjąć, iż udzielenie gwarancji przyznaje konsumentowi ogólne prawo do domagania się doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z oświadczeniem gwaranta lub stanu normalnego (standardowego) dla danego towaru. Niestety nie możemy tutaj sformułować konkretnego żądania, np. wymiany towaru. Pozostaje nam jedynie ogólne żądanie, o którym mowa powyżej. To sprzedawca będzie decydował w jaki sposób spełnić to żądanie.

Wskazówką mogłaby być tutaj definicja gwarancji zawarta w dyrektywie unijnej (1999/44), na której to podstawie nasz ustawodawca uregulował tą kwestię w naszym prawie, i która może służyć jako wskazówka interpretacyjna:

[…] gwarancja oznacza każde zobowiązanie sprzedawcy lub producenta wobec konsumenta, podjęte bez dodatkowej opłaty, aby zwrócić zapłaconą cenę lub wymienić, naprawić czy potraktować w inny sposób towary konsumpcyjne jeśli nie spełniają one specyfikacji określonej w oświadczeniu gwarancyjnym lub odpowiedniej reklamie;[…]

Zapis ten jednak informuje nas jedynie o przykładowych obowiązkach sprzedawcy powstałych w związku z udzieloną gwarancją i nie narzuca jednoznacznie obowiązków sprzedawcy.

Wniosek z powyższych rozważań niestety jest taki, że przepisy ustawy konsumenckiej zamiast poprawić sytuację konsumentów, bardziej ją skomplikowały i zaciemniły obraz praw, które im przysługują. Wystarczy w tym miejscu wskazać na o wiele bardziej przejrzysty przepis dotyczący gwarancji jakości zamieszczony w Kodeksie cywilnym, w art. 577:

§ 1. W wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji.

§ 2. Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

Pozostaje nam czekać, aż ustawodawca doprecyzuje przepisy dotyczące gwarancji konsumenckiej albo jakiś sąd (najlepiej Sąd Najwyższy) wypowie się w tej kwestii i udzieli wskazówek interpretacyjnych. Do tego czasu radzimy uważnie przyglądać się dokumentom gwarancyjnym wydawanym przez sprzedawcę, czy też producenta. A w sytuacji gdy zostanie nam udzielona gwarancja bez wydania dokumentu gwarancyjnego, to naszym obowiązkiem jest się o niego upomnieć.