W pierwszej części artykułu omówiliśmy uprawnienia jakie przysługują kupującemu z tytułu gwarancji. Poniżej omówimy zagadnienia rękojmi oraz niezgodności towaru z umową, odpowiemy czy przysługują one w stosunku do towaru z wyprzedaży oraz wskażemy jakie zachodzą pomiędzy nimi relacje.

Jak wskazaliśmy w pierwszej części artykułu nasze uprawnienia z tytułu gwarancji określa sam sprzedający, który może swobodnie je ograniczyć wyłączając spod gwarancji towar zakupiony na wyprzedaży (należy jednak pamiętać, że zapisy gwarancji również podlegają kontroli pod kątem występowania ew. klauzul niedozwolonych). Mimo to kupującemu przysługują jeszcze inne uprawnienia wynikające z uregulowanej w kodeksie cywilnym rękojmi oraz niezgodności towaru z umową w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego.

Rękojmia – kiedy znajduje zastosowanie i na czym polega

Uprawnienia z rękojmi przysługują kupującemu wówczas gdy:

  1. rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność, 
  2. rzecz nie ma właściwości o których istnieniu sprzedający zapewnił kupującego, 
  3. rzecz została wydana kupującemu w stanie niezupełnym.

Jeżeli zachodzi jedna z trzech wskazanych wyżej okoliczności kupujący może odstąpić od umowy lub żądać obniżenia jej ceny. Odstępując od umowy strony zwracają sobie to co wzajemnie świadczyły, zatem kupujący zwraca towar, natomiast sprzedający uiszczoną przez kupującego gotówkę. Co ważne, przepisy kodeksu cywilnego wprowadzają jeden wyjątek, kiedy kupujący nie może odstąpić umowy sprzedaży mimo stwierdzenia wad towaru, ma on miejsce wówczas gdy sprzedający niezwłocznie po zgłoszeniu mu wady dokona naprawy towaru, bądź wymieni go na nowy.

[info_box]Termin „niezwłocznie” nie oznacza, iż sprzedający winien to uczynić natychmiast ale bez zbędnej zwłoki, w terminie przyjętym w stosunkach danego rodzaju, zwykle wynosi on od tygodnia do dwóch tygodni.[/info_box]

Z kolei żadne z uprawnień z tytułu rękojmi nie przysługuje, gdy kupujący został przy zawieraniu umowy sprzedaży poinformowany o wadzie towaru. Zatem, jeżeli towar jest przeceniony ze względu na to, że jest uszkodzony bądź niekompletny i kupując go wiemy o tym bądź z łatwością możemy zauważyć, nie będziemy mogli powoływać się na rękojmię z tytułu wad rzeczy.

[warning_box] Ważne! O wadzie powinniśmy zawiadomić sprzedającego w terminie jednego miesiąca od daty jej wystąpienia, w przeciwnym razie utracimy możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi. Z kolei uprawnienia te wygasają po upływie roku od daty zawarcia umowy sprzedaży.[/warning_box]

Poza wyjątkami omówionymi wyżej nie ma przeszkód by na podstawie przepisów o rękojmi reklamować towar z wyprzedaży.

Niezgodność towaru z umową – uprawnienie konsumenta

Ostatnim sposobem na dochodzenie uprawnień przez kupującego w przypadku wad towaru jest uregulowana w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego niezgodność towaru z umową. Jak sama nazwa ustawy wskazuje uprawnień wynikających z tej ustawy mogą dochodzić tylko konsumenci a zatem osoby, które zawierają umowę sprzedaży niezwiązaną z jej działalnością gospodarczą czy zawodową.

Niezgodność towaru z umową może być interpretowana szeroko i obejmuje ona wady rzeczy, jego niekompletność czy też nawet brak cech czy właściwości o których istnieniu sprzedający zapewnił kupującego. Co więcej jeżeli niezgodność ujawniona zostanie w ciągu sześciu miesięcy od daty zakupu, przyjmuje się, że istniała ona już w momencie zawarcia umowy sprzedaży. Wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy, podobnie jak w przypadku rękojmi za wady, ma miejsce wówczas, gdy kupujący o niezgodności towaru wiedział lub oceniając rozsądnie powinien był wiedzieć w chwili zakupu.

[info_box]Przecena towaru ze względu na jego wadę lub niekompletność o której sprzedający zawiadomi kupującego będzie uniemożliwiała dochodzenie uprawnień ze względu na niezgodność towaru z umową.[/info_box]

W przypadku wystąpienia niezgodności towaru z umową kupującemu przysługuje uprawnienie do żądania od sprzedającego doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową poprzez jego nieodpłatną naprawę lub wymianę na nowy, chyba że byłoby to niemożliwe lub wymagało nadmiernych kosztów, niewspółmiernych do wartości rzeczy. Wówczas kupujący może domagać się obniżenia ceny albo odstąpić od umowy, jeżeli wada była istotna. Nieodpłatna naprawa lub wymiana towaru na nowy obejmuje również koszty jego dostarczenia (wysyłki) do sprzedawcy, demontażu, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia, których pokrycie obciąża sprzedającego. Termin na zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru z umową wynosi dwa miesiące od daty stwierdzenia tej niezgodności, po upływie którego kupujący traci uprawnienia z tego tytułu. Odpowiedzialność sprzedawcy za niezgodność towaru z umową wynosi dwa lata.

Reklamacja towaru z wyprzedaży to nie dobra wola sprzedawca, a jego obowiązek

Reasumując rękojmia oraz niezgodność towaru z umową to instytucje bardzo zbliżone do siebie. Co ważne, w przeciwieństwie do gwarancji w której sprzedający może ograniczyć swoją odpowiedzialność, uprawnień z obu tytułów możemy dochodzić również w przypadku towaru zakupionego na wyprzedaży. Jedynym ograniczeniem dochodzenia roszczeń przysługujących z obu tytułów jest sytuacja, gdy w chwili zakupu wiedzieliśmy o wadzie towaru lub z łatwością mogliśmy ją zauważyć. Jeżeli natomiast kupujemy towar pełnowartościowy a obniżka jego ceny spowodowana jest posezonową wyprzedażą nie musimy się obawiać, gdyż w przypadku wykrycia wady towaru możemy dokonać jego reklamacji.